Określenie domu, który wymaga ekstremalnie niskich nakładów energetycznych do zapewnienia komfortu użytkowania, jako „pasywny” pochodzi z faktu, że dom taki nie posiada aktywnych źródeł energii. Skąd zatem bierze się ciepło w domu pasywnym i jak je utrzymać? Co charakteryzuje budownictwo pasywne i jakie są jego założenia?

Co to jest dom pasywny?

Domy pasywne nie są dogrzewane dodatkowymi źródłami energii, korzystają z jej naturalnych źródeł. Zasady ich konstrukcji regulują kryteria, których opracowaniem zajmuje się Instytut Domów Pasywnych w Darmstadt. Polskim partnerem tej organizacji jest Polski Instytut Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej. Na rodzimym rynku budowlanym tylko ta instytucja otrzymała akredytację Instytutu z Darmstadt do przeprowadzania certyfikacji budownictwa pasywnego.

Według definicji PIBPiEO budynki pasywne muszą charakteryzować się niskim zapotrzebowaniem na energię cieplną. Powinno ono wynosić nie więcej niż 15 kWh/m² rocznie. Dzięki temu koszty ogrzewania spadają, a inwestycja w budowę domu pasywnego szybko się zwraca.

Ważne jest, by domy pasywne, oszczędzając energię cieplną, nie generowały większego zużycia pozostałej energii niezbędnej do celów bytowych. Powinno się ono mieścić w granicach 120 kWh/m². Zachowanie wszystkich zasad konstrukcyjnych domu pasywnego pozwoli zaoszczędzić – w porównaniu z typowym, polskim domem, koszty utrzymania spadają nawet o ¾.

Jakie założenia musi realizować budynek, by zostać uznany za dom pasywny?

PIBPiEO wyróżnia osiem założeń, które muszą być spełnione, by można było uznać dom za pasywny. Pozwalają one zainteresowanym inwestorom sprawdzić zarówno wymagania, jak i ewentualne problemy, którym trzeba stawić czoła. Regulacje te są podstawą planów wszystkich domów pasywnych w Polsce.

Budynek powinien mieć zwartą bryłę i doskonałą izolację termiczną

Brak wykuszy, balkonów i wszelkich innych elementów zaburzających bryłę budynku ma za zadanie zminimalizować straty ciepła. Jednostajna, prosta bryła, najlepiej na planie kwadratu lub lekko wydłużonego prostokąta, pozwoli zaoszczędzić na budowie i uprości ekipie budowlanej ocieplanie domu, co zniweluje ryzyko powstawania szczelin. Ze względu na ustawność i kwestie izolacji cieplnej, najlepiej jest zaprojektować budynek o pełnym piętrze, jednak decydujący wpływ na tę decyzję może mieć plan zagospodarowania przestrzennego okolicy.
Większość inwestorów rezygnuje z piwnicy, ponieważ wymaga ona bardzo kosztowanej izolacji przeciwwodnej. Pomieszczenia gospodarcze, takie jak chociażby spiżarnia, umieszcza się wówczas na parterze.

Dom pasywny powinien być zorientowany na południe i uwzględniać ewentualne zacienienia

Reguła ta wynika z konieczności wykorzystywania energii słonecznej do ogrzania domu. Na południowej ścianie montuje się wówczas duże przeszklenia. Ich zadaniem jest wyłapywanie promieni słonecznych i wprowadzanie ich do wnętrza. Pozwala to przez większą część roku nie korzystać z dodatkowych elementów grzewczych.
Często od strony północnej nie montuje się okien wcale, dlatego zdarza się, że domy pasywne mogą się przegrzewać. Warto zatem zadbać o odpowiednią wentylację.

Istotne jest też otoczenie domu. Jeśli od strony południowej pojawi się element zacieniający, może powstać problem z dogrzaniem budynku. Do takich elementów może należeć wzgórze, wzrastający las, czy pusta działka budowlana w sąsiedztwie. Decydując się na budowę domu pasywnego, należy zatem sprawdzić plan zagospodarowania przestrzennego okolicy. Jeśli są w nim ujęte pozwolenia na wysokie budowle w sąsiedztwie, warto jeszcze raz przemyśleć swoje plany budowlane.

Kobieta relaksująca się w swoim domu

Energooszczędne, pasywne okna – oszklenie i ramy

Aby okna mogły być wykorzystane w budownictwie pasywnym, muszą spełniać rygorystyczne wymagania. Współczynnik Uf, czyli przenikania ciepła dla profili okiennych, musi wynosić nie więcej niż 0,8 W(m²K), zaś Ug, czyli współczynnik przenikania ciepła dla szyb: maksymalnie 0,7 W(m²K). Współczynnik przepuszczalności energii g powinien wynosić około 50%.

Warto podkreślić, że zasady te tyczą się zarówno oszklenia, jak i ramy i mocowania. Okna są elementem, który może powodować wychładzanie domu, a w budownictwie pasywnym jednym z ich zadań jest pochłanianie energii z zewnątrz. Właśnie dlatego wybór okien do domu pasywnego musi być przemyślany.

Szczelność powietrzna zewnętrznych powłok budynku

Zasada ta dotyczy szczelności pomiędzy powłokami budynku oraz łączeniami elementów architektonicznych. Mają na nią wpływ:

  • Zabezpieczenie przerw, które powstają w powłoce budynku ze względu na montaż instalacji;
  • Łączenie ścian szczytowych z elementami połaci dachowej;
  • Ułożenie osłony dachu (dachówek, blachy etc.);
  • Szczelne osadzenie drzwi i okien w ścianach;
  • Odpowiedni układ instalacji elektrycznej w dachu i przy ścianach zewnętrznych.

Ocena szczelności wykonywana jest za pomocą Blower Door Test, którego zasady określa norma PN-EN ISO 9972. W otwartych drzwiach wejściowych ustawia się duży wentylator, który wtłacza powietrze do wnętrza domu lub odciąga je. Wewnątrz domu zmienia się wówczas ciśnienie. Na podstawie przenikającego lub ulatującego przez szczeliny domu powietrza, które widać przez urządzenia termowizyjne, można sprawdzić wszystkie nieszczelności w bryle domu.

Wstępne podgrzewanie powietrza zewnętrznego

Najczęściej powietrze do wnętrza domu doprowadzane jest poprzez rurowe gruntowe wymienniki ciepła tzw. rurowe GWC. Wstępnie podgrzewają one świeże powietrze dostarczane do domu nawet w czasie najchłodniejszych, zimowych dni. Dzięki takiemu systemowi ogrzanie powietrza wewnątrz domu wymaga mniej energii cieplnej: rurowe GWC może nagrzać powietrze do nawet 5°C.

Odzyskiwanie ciepła z powietrza usuwanego na zewnątrz

Powietrze wewnętrzne jest ciepłe – podczas wietrzenia domu, wraz z powietrzem ucieka też ciepło. By temu zapobiec, montuje się specjalne urządzenia, które odpowiadają za wymianę powietrza z zewnętrzem domu, przy okazji odzyskując ciepło. Najczęściej wykorzystywanymi układami bez medium przewodniczącego są:

  • układ recyrkulacyjny,
  • regeneracyjny wymiennik obrotowy,
  • rekuperacyjny wymiennik przeponowy.

Urządzenia wykorzystujące pośredniki to:

  • rurki ciepła,
  • sprzężone wymienniki glikolowe lub wodne,
  • pompy ciepła.

Odnawialne źródła energii używane do ogrzania wody użytkowej

By ogrzać wodę i przygotować ją do używania w domu korzysta się między innymi z kolektorów słonecznych. Instalacja, która jest do tego wykorzystywana, często nazywana jest „solarną instalacją do c.w.u.” Częstym wyborem do podgrzewania wody użytkowej są też pompy ciepła. Wykorzystują one ciepło pobierane np. z powietrza i z jego pomocą ogrzewają wodę użytkową.

Energooszczędne sprzęty AGD

By jeszcze bardziej ograniczyć zużycie energii, należy w domu pasywnym zastosować urządzenia AGD o niskim zużyciu energii. Ważna jest też wymiana źródeł światła na energooszczędne. Pozwoli to jeszcze bardziej obniżyć rachunki za prąd, wpłynie też pozytywnie na środowisko, a przecież ochrona środowiska jest jednym z istotnych argumentów za zbudowaniem domu pasywnego.

Dom pasywny a energooszczędny – różnice

Dom pasywny nie może przekroczyć 15 kWh/m² rocznego zapotrzebowania na energię do ogrzewania oraz 120 kWh/m² zapotrzebowania na energię pierwotną, która służy ogrzaniu wody czy działaniu urządzeń AGD i innych. Budynki pasywne wykorzystują też energię cieplną pozyskaną jedynie z wentylacji mechanicznej, promieni słonecznych i tę, wydzielaną przez domowników. Nie mogą też mieć skomplikowanej bryły, która może generować straty ciepła: powinny mieć regularny kształt, np. sześcienny lub prostopadłościenny z dwu- lub jednospadowym dachem.

W domach energooszczędnych zapotrzebowanie na energię do ogrzewania może wynieść maksymalnie 40 kWh/m² rocznie. Jeśli chodzi o konstrukcję domu, to wystające elementy architektoniczne są tu dozwolone, należy jednak dopilnować, by nie wpływały negatywnie na izolacyjność. Najważniejszą jednak różnicą między domem pasywnym i energooszczędnym jest aktywna instalacja grzewcza. Domy energooszczędne mogą być w nią wyposażone.

Warto dla porównania podkreślić, że zwykłe domy, bez żadnych cech energooszczędności wymagają rocznie nawet 180 kWh/m² energii do ogrzewania.

Podsumowanie

Budowle pasywne wykorzystują energię pochodzącą z naturalnych, odnawialnych źródeł. Pozwalają na daleko idące oszczędności – dzięki niższym rachunkom szybko zwracają się poniesione koszty. Tak wielkie oszczędności energetyczne dobrze oddziałują też na środowisko naturalne. Decydując się na dom pasywny należy dobrze sprawdzić otoczenie działki – jeśli będzie istnieć możliwość odcięcia jej od promieni słonecznych czy innych odnawialnych źródeł energii, inwestycja w dom pasywny może się nie zwrócić. Ze względu na szereg reguł, którym musi sprostać nowy dom pasywny, opinie na temat ich budowania też są podzielone – wielu ceni niskie koszty utrzymania i wpływ na środowisko, inni obawiają się zmian otoczenia domu, które spowodują, że dom nie będzie spełniał swoich funkcji. Decyzja należy zawsze do konkretnego inwestora i zależy od jego potrzeb. Nie można przecenić pozytywnych aspektów budowy domu pasywnego, trzeba jednak wziąć pod uwagę wysokie koszty i wszystkie sztywne reguły, które rządzą projektami domów pasywnych.

W ofercie firmy Kapica można znaleźć okna Schüco Living, które zapewniają doskonałe parametry izolacyjne i wyciszające. Warto przejrzeć też inne oferowane przez nas produkty – z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie.


Skontaktuj się z nami

To pole jest używane do walidacji i powinno pozostać niezmienione.
Porady

Dom pasywny – co to oznacza i czym się charakteryzuje?

Polecamy także na blogu
Ponad 100 osób na otwarciu salonu Kapica w Tarnowskich Górach!
11-05-2021
Dnia 25 listopada zainaugurowaliśmy otwarcie salonu Kapica w Tarnowskich Górach w nowej, lepszej lokalizacji. To duże wydarzenie nie tylko dla naszej firmy, ale również dla naszych klientów, partnerów i lokalnej społeczności.
Wytrzymałe i estetyczne parapety aluminiowe — poznaj zalety tego rozwiązania
11-05-2021
Każda osoba, która decyduje się na budowę, lub gruntowny remont mieszkania, musi wybrać odpowiednie parapety. Przed zakupem dobrze jest rozeznać się w tym temacie, aby wybrać wytrzymały i estetyczny produkt, który będzie służył przez wiele lat. Na co przede wszystkim należy zwrócić uwagę? Czy skupić się na stylistyce, czy samym wykonaniu? Czy parapety aluminiowe na wymiar to dobry wybór? Poznajcie odpowiedzi na te pytania!
Integracja firmy Kapica 2023 – pojechali w nieznane i… było super!
11-05-2021
Dokładnie 69 osób pojechało w nieznane… i to dosłownie. Pracownicy z największą liczbą punktów uzyskanych w Kapica Sport Challenge 2023 w nagrodę 21 października udali się na integracyjny wyjazd firmowy. Każdy uczestnik mógł wybrać jedną z dwóch opcji wyprawy – wersję rekreacyjną z relaksem lub ambitną z dreszczykiem. Reszta była już totalną niewiadomą . Pewne było tylko to, że sportowa rywalizacja firmy Kapica to gra warta świeczki, o czym wszyscy szybko się przekonali.
Najważniejsze zalety rolet zewnętrznych
11-05-2021
Rolety zewnętrzne od wielu lat cieszą się dużą popularnością zarówno wśród inwestorów prywatnych, jak i publicznych oraz komercyjnych. Nic też nie wskazuje na to, by w najbliższej przyszłości miało się coś zmienić. Rolety zewnętrzne to rozwiązanie stosunkowo proste, sprawdzone i zapewniające wiele pożądanych funkcjonalności. Poznajmy więc najważniejsze zalety rolet zewnętrznych!
Innowacyjne rozwiązania w oknach PVC – na co zwrócić uwagę przy wyborze?
11-05-2021
Okno nie tylko dostarcza do wnętrza światło i chroni je przed czynnikami atmosferycznymi. To także istotny element wpływający na efektywność energetyczną domu, komfort akustyczny, a także bezpieczeństwo. W dzisiejszych czasach, okna PVC przechodzą prawdziwą rewolucję. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wymagających klientów, okna premium wyposażane są w zaawansowane technologie, oferując użytkownikom szereg innowacyjnych rozwiązań na miarę inteligentnych domów. Jeżeli interesuje Cię wybór najlepszych nowoczesnych okien PVC, przeczytaj ten artykuł do końca.
-10% z okazji otwarcia nowego salonu Kapica w Tarnowskich Górach
11-05-2021
Klienci, to dla Was zmieniamy się na lepsze. W dniu 25.11.2023 zapraszamy na otwarcie salonu Kapica w Tarnowskich Górach w zupełnie nowej, lepszej lokalizacji. Znajdziecie nas przy ulicy Skowronków 2A, a tam będziemy czekać na Was z pełnym katalogiem produktów i… inauguracyjną promocją.
Na jakiej wysokości zamontować okna – zasady i normy
11-05-2021
Znajomość zasad i norm dotyczących prawidłowej wysokości montowania okien służy mocowaniu konstrukcji zgodnie ze sztuką dekarską. Dzięki temu konstrukcja spełnia swoje funkcje i jest stabilna. Niemniej właściwe osadzenie okna wpływa również na dalsze możliwości aranżacyjne mieszkania – swobodne dopasowanie mebli czy grzejników. Dlatego warto dowiedzieć się, na jakiej wysokości montować standardowe okna, okna dachowe, a także parapety.
Eleganckie i trwałe okna aluminiowe: dlaczego warto rozważyć ten wybór dla swojego domu?
11-05-2021
Od pewnego czasu okna aluminiowe zyskują na popularności w budownictwie mieszkalnym. Elegancja, prostota i minimalizm to główne cechy, które wyróżniają je na tle innych produktów. Co przemawia za wyborem okien z aluminium do domu? Jakie są ich najważniejsze zalety? Czy ich montaż nie wpływa niekorzystnie na izolację termiczną budynku? Oto kilka powodów, dla których warto rozważyć ich wybór.
Nowoczesne drzwi PVC: jakie wzornictwo i technologie wybrać do swojego wnętrza?
11-05-2021
Drzwi PVC od wielu lat są jednymi z najchętniej wybieranych modeli drzwi wejściowych. Dzieje się tak ze względu na ich liczne zalety. Modele wykonane z PVC wyróżniają się dużą funkcjonalnością i trwałością, a ponadto ponadczasową estetyką. Jeśli zastanawiasz się nad wyborem takich drzwi do swojego domu lub biura, poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące technologii i wzornictwa, które warto wziąć pod uwagę.
Parapety PVC a estetyka wnętrza: jak dobierać odpowiednie kolory i wzory do wystroju pomieszczeń?
11-05-2021
Zwykle traktowane są wyłącznie w kategorii użytkowej, w rzeczywistości mogą jednak odgrywać ważną rolę w kształtowaniu charakteru wnętrza. Mowa o parapetach. Te niepozorne elementy wystroju, które najczęściej służą jako półki na doniczki, mają bardzo duży potencjał aranżacyjny. W zależności od wybranego materiału, koloru i wzoru, można w łatwy sposób stworzyć z nich piękne dopełnienie każdego pomieszczenia. W poniższym tekście odpowiadamy na pytania, czym cechują się parapety PVC, jak wpływają na estetykę wnętrz i w jaki sposób dobrać model dopasowany do konkretnej stylistyki.